26
kwietnia 2012 roku miałam przyjemność uczestniczyć w warsztatach:
„Materiały izolacyjne w budownictwie zrównoważonym: DREWNO
I CELULOZA” objętych Honorowym Patronatem JM Rektora Politechniki
Krakowskiej, prof. dr inż. Kazimierza Furtaka oraz Patronatem
Organizacyjnym INTBAU i Fundacji Sendzimira. Było to pierwsze takie
spotkanie w Międzynarodowym Centrum Kształcenia Politechniki
Krakowskiej i ku mojemu zaskoczeniu cieszyło się bardzo dużym
zainteresowaniem, zarówno wśród inżynierów, architektów,
przedsiębiorców, jak i studentów. Wśród licznych partnerów
przedsięwzięcia należy tu przede wszystkim wymienić firmę
DEROWERK, jako głównego współorganizatora.
Firma DEROWERK jest
zarazem jedynym przedstawicielem Grupy Isofloc w sprzedaży
ekologicznej izolacji z włókien celulozowych na polskim rynku.
Jest również wyłącznym dystrybutorem maszyn firmy X-floc do
wdmuchiwania izolacji. Pozostali partnerzy warsztatów to:
Bio-Energy System, X-Floc, Dämmstatt W.E.R.F. GmbH (Grupa Isofloc),
Spółdzielnia Socjalna Ekocentrycy, Fundacja Królewski Szlak,
Studio Architektoniczne Architektura Pasywna, HIB - Buduj w zgodzie z
naturą oraz Firma Zieliński - Pneumatyczne Systemy Termoizolacji.
dr
arch. Tomasz Jeleński – dyrektor Międzynarodowego Centrum
Kształcenia PK i Krajowy Koordynator INTBAU Polska
Uroczystego otwarcia i
wprowadzenia w tematykę dokonał Pan dr arch. Tomasz Jeleński –
dyrektor Międzynarodowego Centrum Kształcenia PK i Krajowy
Koordynator INTBAU Polska. Poruszył on ważne problemy
związane ze „zdrowym użytkowaniem budynków”, wyznaczył cele
strategii budownictwa zrównoważonego, zwracając szczególną uwagę
na energooszczędność. Co ciekawe i równie zatrważające, na
obszarze Unii Europejskiej sektor budownictwa jest odpowiedzialny za
ok. 40% zużycia energii w gospodarce i 36% emisji dwutlenku węgla.
Dlatego tak ważne jest, aby aspekt ochrony środowiska miał istotny
wpływ na fazę projektu, wykonawstwa, a także samej eksploatacji
budynku. Powinniśmy zdać sobie sprawę z tego, że tzw.
mikroklimat w budynku ma ogromny wpływ na nasze zdrowie i
samopoczucie. Ponieważ ludzie większość swojego życia spędzają
w pomieszczeniach, ważne jest, by materiały, które nas otaczają,
były jak najbardziej naturalne.
Budownictwo zrównoważone
szczególny nacisk kładzie na materiały termoizolacyjne, które są
pochodzenia organicznego, minimalizują nakłady energetyczne w
czasie produkcji i instalacji oraz skutecznie ograniczają straty
ciepła i emisję CO2 do atmosfery przez cały okres
użytkowania budynku. I to właśnie materiałom termoizolacyjnym i
podnoszeniu jakości dociepleń poświęcone było seminarium w MCK.
mgr
inż. arch. Agnieszka Czachowska, Fundacja Sendzimira
Część pierwszą
warsztatów zatytułowaną „INSPIRACJE” pokazuje nam przede
wszystkim przykłady wykorzystania naturalnych materiałów w
budownictwie. Pani mgr inż. arch. Agnieszka Czachowska w swojej
prezentacji przedstawia nam przykładowe rozwiązania, dzięki którym
budynek możemy nazwać zrównoważonym, np. drewniana konstrukcja,
drewniana stolarka okienna i drzwiowa, zastosowanie paneli
fotowoltaicznych, potrójnych przeszkleń od strony południowej czy
wentylacji rekuperacyjnej. Budynki pokazane przez Panią prelegent
ocieplone są ekologicznymi materiałami, wełną drzewną czy słomą.
Obok tych dwu w budownictwie zrównoważonym wykorzystuje się
również wełnę owczą, wełnę z konopii, oraz - przede wszystkim - włókna celulozowe.
mgr
inż. arch. Tomasz Pyszczek, Politechnika Krakowska; Architektura
Pasywna
Kolejna prezentacja,
którą przedstawił Pan mgr inż. arch. Tomasz Pyszczek, wynosi na
piedestał słomę. Przemawiający okazał się być zdecydowanym jej
zwolennikiem z racji jej walorów ekologicznych, niskich kosztów
transportu i zakupu materiału, wyjątkowych parametrów
fizykobudowlanych i odporności ogniowej. Struktura takiej ściany
jest ponadto wolna od mostków termicznych. Po wysłuchaniu
prezentacji wydawać by się mogło, że słoma nie ma wad. Mój
punkt widzenia na tenże materiał nie jest aż tak
entuzjastyczny. Warto zwrócić uwagę na to, że w Polsce
stosuje się bele słomiane o grubości nie mniejszej niż 40 cm.
Zastosowanie tak grubej warstwy izolacji znacznie ogranicza
powierzchnię użytkową budynku. Mówi się, że struktura ściany z
odpowiednio połączonych belek słomianych jest praktycznie wolna od
mostków termicznych. Jednak w porównaniu z sypkimi materiałami
izolacyjnymi, które tworzą jednorodną strukturę wypada znacznie
gorzej. Nie zmienia to faktu, że słoma to materiał naturalny,
spełniający funkcje zarówno konstrukcyjne jak i izolacyjne,
posiadający bardzo dobre właściwości cieplno-przewodnościowe i w
pełni biodegradowalny. Jest to zresztą cechą wspólną materiałów
izolacyjnych pochodzenia organicznego, w tym celulozy. Jednak w
przeciwieństwie do pozostałych naturalnych materiałów
izolacyjnych, przede wszystkim tych wdmuchiwanych, słoma ma znacznie
ograniczone zastosowanie w przypadku dociepleń budynków już
istniejących.
Sławomir
Najdyhor, Bio-Energy System Sp. z o.o.; Wschodni Klaster Ekologiczny
„Dom Energooszczędny”; Inicjatywa FRESH
arch.
Barbary Wojtkowskiej-Guicherit, Fundacja Królewski Szlak;
Spółdzielnia Ekocentrycy
Druga część
prezentacji - „TEORIA”- to w pierwszej kolejności wypowiedź
Pana Sławomira Najdyhora, przedstawicela frimy Bio-Energy System.
Tym razem materiałem przewodnim jest drewno, traktowane nie tylko
jako materiał konstrukcyjny czy wykończeniowy, ale także
izolacyjny. Ciekawym rozwiązaniem okazuje się być prefabrykowane
budownictwo systemowe w technologii drewnianej. Wszystkie
elementy tego typu budynków, z wyjątkiem betonowej płyty
fundamentowej, są w całości poddawane recyklingowi. To kolejny
atut materiałów naturalnych. Ponadto drewno to surowiec o dużej
odporności ogniowej w porównaniu do tradycyjnych materiałów
konstrukcyjnych (stal, żelbet, ceramika) i izolacyjnych (styropian,
wełna mineralna, wełna szklana). Kwestia szybkości wykonania
prefabrykowanego budynku drewnianego także przemawia na jego
korzyść. Gotowe elementy montowane są na placu budowy w ciągu
zaledwie kilku dni. Wspomnieć należy, że komponenty drewniane lub
pokrewne wymagają znacznie mniej energii przy wytwarzaniu niż
elementy pozostałe. Ekologiczne znaczenie ma fakt, że drzewo w wyniku fotosyntezy przetwarza dwutlenek węgla na tlen oraz
celulozę. By stworzyć jeden kilogram celulozy, drzewo pobiera 1,4 kg
dwutlenku węgla z atmosfery. Dlatego też naturalne materiały izolacyjne
(np.: isofloc F) i materiały konstrukcyjne z celulozy (drewno) stanowią
bufor dla CO2 i stosując je, aktywnie ograniczamy ilość tego gazu
cieplarnianego w atmosferze.
Zużycie energii do wyprodukowania 1kg izolacji termicznej.
Powiem szczerze, argumenty Pana Sławomira
przemawiające za budownictwem drewnianym zrobiły na mnie wrażenie.
Wrażenie na tyle duże, że gdybym miała zbudować własny dom,
byłby on zaprojektowany właśnie w takiej technologii.
Prezentacja
kolejnej prelegent, Pani arch. Barbary Wojtkowskiej-Guicherit tylko
utwierdziła mnie w tym przekonaniu. Poruszyła bowiem aspekt
zdrowia, prawdopodobnie jeden z najważniejszych. W zupełności
zgadzam się, że materiały budowlane, które nas otaczają powinny
być naturalne. Ludzie chorują przez chemię zawartą w komponentach
budowlanych. Zaintrygowało mnie spostrzeżenie dotyczące
budownictwa żelbetowego, które zamyka ludzi w tzw. „klatkach
Faradaya”, odcinając tym samym od naturalnego promieniowania.
 |
| Pokaz wdmuchiwania i natrysku izolacji isofloc wzbudził duże zainteresowanie |
 |
| Chętni mogli spróbować natrysku izolacji isofloc na mokro
|
Najciekawszą według
mnie częścią warsztatów była część praktyczna: prezentacja
technologii wdmuchiwania i natrysku izolacji z celulozy. Była to
zapewne część najbardziej wyczekiwana przez przedsiębiorców
trudniących się wykonywaniem izolacji, choć niewątpliwie
cieszyła się również zainteresowaniem pozostałych uczestników
seminarium. Pokaz obejmował technologię nadmuchu izolacji z
celulozy na powierzchnię poziomą wraz z sprawdzeniem zachowania się
materiału pod wpływem ognia, wdmuchiwania celulozy w przegrodę
pionową oraz sposób wykonania natrysku izolacji z celulozy. Co
ciekawe obserwatorzy prezentacji mogli własnoręcznie poćwiczyć
wykonywanie natrysku na pionową ściankę. Nie spodziewałam się,
że wykonywanie ociepleń tą metodą może być tak proste i
szybkie. Wdmuchiwanie pozwala nam wykonać warstwę izolacji
praktycznie dowolnej grubości. Nie ma ryzyka, że szczelina zostanie
niedokładnie wypełniona materiałem. Regulowana gęstość
wtłaczanej pod ciśnieniem izolacji uniemożliwia powstanie jakichkolwiek
pustek powietrznych. Należy pamiętać jednak, że wybór maszyny ma
ogromne znaczenie, ze względu chociażby na wymaganą przez
producenta minimalną gęstość zasypu. Myślę, że po pokazie
technologia wdmuchiwania zyskała jeszcze więcej zwolenników niż
miała dotychczas.
 |
| Sławek Zieliński, właściciel firmy Zieliński - Pneumatyczne Systemy Termoizolacji i nasz Gość z Ukrainy |
 |
| inż. Łukasz Szpanbrucker, właściciel firmy Into-Ocieplenia i Axel Greiner - właściciel firmy X-Floc |
Po chwili „rozprostowania
kości” podczas pokazów praktycznych w plenerze przyszedł czas na
prezentacje gości zagranicznych. Pani Amelie Brackmann,
przedstawicielka Dämmstatt W.E.R.F. GmbH - niemieckiej firmy
produkującej celulozowe izolacje termiczne, przedstawiła słuchaczom
czysto techniczne podejście do zagadnienia celulozowych izolacji na
przykładzie izolacji termicznej Isofloc. Tego rodzaju termoizolacje
produkowane są ze zmielonego papieru gazetowego, zabezpieczonego
przed ogniem i korozją biologiczną impregnatem związków boru
i wodorotlenkiem glinu. Zaskakujący okazał się dla mnie
pokazany przez Panią prelegent test palności. Powszechnie pokutuje
przekonanie, że tworzywa drewnopochodne są łatwopalne. Tymczasem
test udowadnia nam, że odporność na bezpośrednie działanie ognia
włókien celulozowych jest znacznie wyższa niż dla styropianu,
wełny mineralnej czy wełny skalnej. Zewnętrzna warstwa celulozy
ulega bowiem zwęgleniu, dzięki czemu warstwa głębsza oraz
elementy konstrukcyjne są chronione przed naporem ognia.
Panuje także błędne
przekonanie w związku z kondensacją wilgoci w warstwie izolacji.
Wydaje się, że papier gazetowy, który zostanie zawilgocony straci
swoje właściwości termoizolacyjne. Pani Brackman uświadamia nam,
że dobrze zaprojektowana przegroda ze szczeliną wentylacyjną
umożliwia całkowite odparowanie wilgoci z warstwy celulozy i
pozwala zachować jej właściwości. Argumentów przemawiających za
stosowaniem celulozy wymienionych było wiele. Jednak tym, co
odróżniało tę prezentację spośród innych, było solidne
przygotowanie mówczyni od strony fizyki budowli. Czyli tego, co nas
inżynierów, najbardziej interesuje. Możliwe, że część
słuchaczy mogła poczuć się znudzona czysto inżynierskimi
wywodami Pani Brackman. Na pewno jednak ich zainteresowanie wzrosło
podczas prezentacji Pana dypl. inż. Axela Greiner, przedstawiciela
firmy X-floc. Wykład zdecydowanie bardziej praktyczny, ukazujący
technologie wdmuchiwania materiałów izolacyjnych i przegląd maszyn
do wdmuchiwania produkowanych przez firmę X-floc. Ciekawe, zwłaszcza
dla osób trudniących się wykonywaniem izolacji. Łatwość
wdmuchiwania lub natrysku, tym bardziej przemawia na korzyść
materiałów izolacyjnych sypkich, m.in. celulozy.
Amelie
Brackmann, Dämmstatt W.E.R.F. GmbH i dypl. inż. Axela Greiner,
X-floc
Pokrótce mówiąc: 6
godzin seminarium ogromnie poszerzyło moją wiedzę o materiałach
izolacyjnych i budownictwie zrównoważonym. Nie ukrywam, zmieniło
również mój stosunek do modnego dzisiaj ekologicznego podejścia
do każdej sfery gospodarki, przede wszystkim budownictwa. Zgadzam
się z tym, że musimy budować „zdrowiej” i energooszczędniej,
a materiały naturalnego pochodzenia, zwłaszcza drewno i celuloza,
znacznie nam to ułatwiają. Program warsztatów był na tyle
zróżnicowany, że myślę, że każdy z słuchaczy znalazł coś
dla siebie. Dyskusje poruszane w przerwach między prezentacjami
pozwoliły rozwiać uczestnikom warsztatów wszelkie wątpliwości.
Mam nadzieje, że wszyscy słuchacze, tak jak ja, przekonali się do
naturalnych materiałów budowlanych. Ze zniecierpliwieniem oczekuję
również na kolejne tego typu warsztaty.
inż. Martyna Drećka
